Wypalenie zawodowe, zwane również syndromem wypalenia zawodowego, to stan, który wynika z długotrwałej ekspozycji na stres w pracy. Jest to proces stopniowego osłabienia psychicznego i fizycznego pracownika, który może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, dowiemy się, co to jest wypalenie zawodowe, jakie są przyczyny wypalenia zawodowego, pierwsze objawy oraz jak przeciwdziałać.
Agenda:
• Co to jest wypalenie zawodowe – burnout?
• Przyczyny wypalenia zawodowego
• Objawy wypalenia zawodowego
• Fazy wypalenia
• Profesje najbardziej narażone na wypalenie zawodowe
• Zapobieganie wypaleniu
• Leczenie wypalenia zawodowego
Co to jest wypalenie zawodowe – burnout?
W środowisku pracy podczas mierzenia się z wieloma wyzwaniami i presją, zjawisko wypalenia zawodowego jest obecne. To nie tylko syndrom, lecz kompleks stanów psychicznych, emocjonalnych i fizycznych, który obejmuje tych, którzy dzielnie poddają się wymagającym, stresującym i wyjątkowo trudnym zadaniom. Pracowników może ogarnąć chroniczne znużenie, frustracja, cynizm oraz niemoc, która kradnie ich pasję.
Przyczyny wypalenia zawodowego
Wypalenie zawodowe to skutek długotrwałego stresu. Występują więc różne przyczyny wypalenia zawodowego. Praca, która na początku może przynosić satysfakcję, z czasem staje się źródłem ciągłego napięcia. Nadmierny nakład obowiązków, stres w miejscu pracy, niewłaściwe nawyki żywieniowe, siedzący tryb życia i brak czasu na odpoczynek mogą prowadzić do stanu wypalenia.
Jednym z czynników przyczyniających się do wypalenia zawodowego jest niezdolność do regeneracji emocjonalnej, intelektualnej i fizycznej. Siły te są wyczerpywane podczas wykonywania trudnych zadań związanych z pracą zawodową, a brak możliwości ich odnowienia prowadzi do wyczerpania.
Objawy wypalenia zawodowego
Wypalenie zawodowe objawia się na wiele różnych sposobów. Najczęściej spotykane są problemy ze snem, takie jak bezsenność, częste budzenie się w nocy, koszmary senne i przedwczesne budzenie się. Wysokie ciśnienie krwi, problemy z układem pokarmowym, bóle głowy i spadek odporności organizmu to kolejne symptomy. Osoby wypalone zawodowo charakteryzują się także przewlekłym zmęczeniem.
Fazy wypalenia
Wypalenie zawodowe przebiega w trzech fazach:
- Faza wyczerpania emocjonalnego: Pracownik odczuwa nieustanne zmęczenie i wyczerpanie psychiczne i fizyczne. Ma poczucie, że wykonywanie obowiązków zawodowych eksploatuje jego siły, nie widzi zaś możliwości ich regeneracji.
- Faza depersonalizacji i cynizmu: Osoba zaczyna dystansować się wobec współpracowników, pracodawcy, klientów lub pacjentów, nie czuje z nimi żadnej więzi emocjonalnej. Obowiązki wykonuje „na pół gwizdka”, nie angażuje się w wykonywaną pracę, jego stosunek do kolegów z pracy staje się niechętny i obojętny.
- Faza braku poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji w wykonywanej pracy: Pracownik zaczyna negatywnie oceniać własne kompetencje i dokonania w pracy, uważa, że się „nie nadaje”, przestaje kontrolować wykonywanie zawodowych obowiązków.
Profesje najbardziej narażone na wypalenie zawodowe
Wypaleniu zawodowemu najbardziej narażone są osoby pracujące m.in. w zawodach związanych z kontaktem z innymi ludźmi, edukacją i niesieniem ludziom pomocy, przede wszystkim nauczyciele, lekarze, pielęgniarki, pracownicy socjalni, psychologowie.
Zapobieganie wypaleniu
Najlepszym sposobem zapobiegania wypaleniu zawodowemu jest wypracowanie skutecznych metod radzenia sobie ze stresem. Mogą to być techniki relaksacyjne, hobby, regularne uczestnictwo w zajęciach zupełnie różnych od tych wykonywanych podczas pracy zawodowej.
Leczenie wypalenia zawodowego
Jeśli wypalenie zawodowe już się pojawi, warto skonsultować się z psychologiem. Pomocna może okazać się psychoterapia, nauka technik relaksacyjnych i łagodzących skutki stresu. W niektórych przypadkach korzystna jest czasowa zmiana zajęcia. Wspierająco warto korzystać z naturalnych preparatów, takich jak suplementy diety.
Podsumowując, co to jest wypalenie zawodowe. Jest to poważny problem, który może dotknąć każdego pracownika, niezależnie od branży. Ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać jego objawy i podjąć odpowiednie kroki, aby temu zapobiec lub leczyć, jeśli już się pojawi. Dodatkowo warto pamiętać o work-life balance, czyli równowadze między życiem prywatnym a zawodowym.
